«Ο Δημήτρης Μωραΐτης
έγραψε: “24 ώρες χωρίς νερό και χωρίς φαΐ, μόνο μυρίζοντας το γιασεμί”»
Αυτό παραθέτει στο βιβλίο επισκεπτών ένας μαθητής που
βρέθηκε πρόσφατα στον χώρο ιστορικής μνήμης στην πλατεία Κοραή στον αριθμό 4,
εκεί όπου στην Κατοχή στεγαζόταν η Κομαντατούρ και 6 μέτρα κάτω από τη γη, στα
υπόγειά της, βρέθηκαν κρατούμενοι πολλοί Αθηναίοι, ακόμη και παιδιά 14 χρόνων.
Μπορεί να βρίσκεται κυριολεκτικά στα πόδια μας, ακριβώς έξω
από τον σταθμό του μετρό στο Πανεπιστήμιο, αλλά δύσκολα κατεβαίνει κανείς τα
σκαλιά για να τον επισκεφτεί.
 |
| Τα υπόγεια κελιά στην Κοραή 4. | Μάριος Βαλασόπουλος |
Το στολίδι της Εθνικής Ασφαλιστικής, που ολοκληρώθηκε το
1938 σε σχέδια των σπουδαίων αρχιτεκτόνων της εποχής Κριεζή και Μεταξά, ήταν
από τα πρώτα κτίρια που επέταξαν οι κατακτητές στις 6 Μαΐου του '41, λίγες
μόλις μέρες μετά την κατάληψη των Αθηνών από τα γερμανικά στρατεύματα στις
27/4/1941.
Φτιαγμένο με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, είχε όχι
μόνο ανελκυστήρες και κεντρική θέρμανση αλλά και υπόγεια προορισμένα για
αντιαεροπορικά καταφύγια, με ειδικές μεταλλικές πόρτες που έκλειναν αεροστεγώς,
κατασκευασμένες στη... Γερμανία.
Αυτά τα δύο υπόγεια καταφύγια, με δεξαμενές νερού και αποχωρητήρια,
μετατράπηκαν σε κρατητήρια, κέντρα μεταγωγών και ανάκρισης, απ' όπου οι
κρατούμενοι μεταφέρονταν στις Φυλακές Αβέρωφ, στα γερμανικά στρατοδικεία, σε
στρατόπεδα συγκέντρωσης, σε καταναγκαστικά έργα ή σε τόπους εκτελέσεων.
 |
| Οι πόρτες ήταν ειδικά φτιαγμένες ώστε να κλείνουν αεροστεγώς. Χώρα κατασκευής η... Γερμανία. |Μάριος Βαλασόπουλος |
Στο πρώτο υπόγειο εκτίθενται αντικείμενα που βρέθηκαν στον
χώρο, πακέτα από τσιγάρα και σπιρτόκουτα, σημειώματα και ένα γράμμα
κρατουμένου, ξυραφάκια και εμαγιέ σκουριασμένες κούπες, ακόμη και μερικές
σφαίρες που βρέθηκαν σφηνωμένες στον τοίχο, πάνω σε μια ζωγραφιά του Μουσολίνι,
μάλλον κατά την Απελευθέρωση.
Εκτίθεται ακόμη, εκτός της ναζιστικής σημαίας που κυμάτιζε
στο κτίριο, και μία πόρτα από το κολαστήριο της Γκεστάπο στην οδό Μέρλιν. Εδώ βρίσκονται και τα σκοτεινά κελιά απομόνωσης, όπως
μαρτυρούν τα σημάδια που έχουν μείνει στο μωσαϊκό. Στα περισσότερα δεν χωράει άνθρωπος ξαπλωμένος, ενώ φως
υπήρχε μόνο στους διαδρόμους.
 |
| Μάριος Βαλασόπουλος |
Στο δεύτερο υπόγειο σε πιάνει η ψυχή σου και δεν φταίνε μόνο
τα γραπτά στους τοίχους, ούτε τα κλειστοφοβικά αντανακλαστικά στο γεγονός ότι
βρίσκεσαι τόσο βαθιά χωμένος στη γη.
Τα παράθυρα που βλέπουν στους φωταγωγούς είναι κλειστά και
με κάγκελα, ενώ οι επιγραφές στους τρεις θαλάμους κράτησης σου δημιουργούν
αίσθημα ασφυξίας: μιλούν για 80 κρατούμενους σε έναν μόνο θάλαμο και μάλιστα
τον Αύγουστο του '44, «ζητώ νερό» στον διπλανό θάλαμο όπου κρατήθηκαν κυρίως
γυναίκες, μαζί με την ξεκάθαρη προειδοποίηση: «Φωνάξτε για νερό, αλλιώς θα
πεθάνετε εδώ».
Σε άλλα σημεία ονόματα σε ξένες γλώσσες προδίδουν ότι
κρατήθηκαν αλλοδαποί.
Το κείμενο και οι φωτογραφίες αποτελούν τμήμα άρθρου των εξής συντακτών: Ιωάννα
Σωτήρχου, Μιχαήλ Άγγελος Κωνσταντόπουλος
Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο πατήστε εδώ.
Πηγή: efsyn
