Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014

RethinkAthens: Απορίας άξιον...

Της Μαρίας Τριαντοπούλου

Δεν θέλω με κανέναν τρόπο ούτε να παριστάνω την «Κασσάνδρα», ούτε να αποθαρρύνομαι όταν ακούω για σχέδια αστικής ανάπτυξης ούτε να είμαι δύσπιστη σχετικά με την εκτέλεση και εφαρμογή τους. Όπως όλοι οι άνθρωποι λοιπόν που ζουν ή έχουν ζήσει στην Αθήνα έτσι και εγώ πιθανά να ονειρεύομαι μια πόλη εκσυγχρονισμένη, ανοιχτή, φωτεινή, ασφαλή, χωρίς σκουπίδια, με εύκολη πρόσβαση στο ιστορικό κέντρο, σχεδιασμένη με οικολογική ευαισθησία, με πολιτισμικό όραμα και με σεβασμό στον άνθρωπο και το αστικό του περιβάλλον.

Παρόλα αυτά βλέποντας το βιντεάκι του RethinkAthens που κυκλοφορεί ευρέως στο διαδίκτυο (αποτέλεσμα αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση της οδού Πανεπιστημίου και παράπλευρων οδών που κατόπιν κυβερνητικής πρότασης οργάνωσε και χρηματοδότησε το Ιδρυμα Ωνάση) και ακούγοντας συγχρόνως τις ενθουσιώδεις εξαγγελίες που περιβάλλουν το έργο αυτό δεν μπόρεσα να σταματήσω τον εαυτό μου, μόνιμα δύσπιστο και πιθανά απαισιόδοξο, από το να έχει κάποιες σημαντικές απορίες και ερωτηματικά.

Το μεγαλεπήβολο αυτό έργο προβλέπει σημαντικές αλλαγές και χωροταξικά έργα στο κέντρο της Αθήνας, από την πλατεία Συντάγματος και μέσω Ομονοιας μέχρι την πλατεία Αιγύπτου. Προβλέπει συγκεκριμένα δημιουργία υπόγειων δεξαμενών αποθήκευσης και εξοικονόμησης νερού, απαγόρευση κυκλοφορίας αυτοκινήτων - τραμ, ποδήλατα, ταξί και πεζοί μόνο θα επιτρέπεται να κινούνται σε αυτόν τον άξονα – δενδροφύτευση με σκοπό να δροσίσει το κέντρο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες έτσι ώστε οι Αθηναίοι ανέμελοι να κάθονται κάτω από την φυσική σκιά των πυκνών φυλλωμάτων που προβλέπεται να δημιουργηθούν, μετατροπή όλων των άδειων και εγκαταλελειμμένων κτιρίων σε πολιτιστικά κέντρα όπου τα καλλιτεχνικά δρώμενα θα στηρίξουν έναν νέο πυρήνα δημιουργίας. Το προβλεπόμενο έργο θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ με αποκλειστικά κοινοτικούς πόρους και θα το αναλάβει το ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ που κατέχει την τεχνογνωσία έργων τέτοιας φύσεως. Θα κοστίσει αρκετά εκατομμύρια ευρώ και θα ξεκινήσει σύντομα να υλοποιείται...

Και αναρωτιέμαι, όπως θα αναρωτιέται φαντάζομαι και κάθε άνθρωπος που έχει ζήσει στην Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια: με ποια οικονομική διαφάνεια θα γίνουν τα έργα αυτά, πόσες ευκαιρίες για κατασπατάληση δημοσιων πόρων θα δημιουργηθούν, πόσο ελιτίστικο και φαραωνικό έργο είναι αυτό στο οποίο θα ξοδευτούν εκατομμυρία ευρωπαϊκών κονδυλίων και πως ακριβώς πάρθηκε η απόφαση αυτή; Αναρωτιέμαι επίσης αν τα έργα αυτά αστικής ανάπλασης που περιλαμβάνουν μόνον έναν κεντρικό άξονα - και πιθανά τον πιο σημαντικό αστικό δρόμο της πρωτεύουσας - μαζί με κάποιες πλαϊνές οδούς τι αποτέλεσμα θα έχει για όλη την υπόλοιπη Αθήνα. Οι γειτονιές γύρω και κάτω από τον άξονα αυτό, περιοχές υποβαθμσμένες που σε κάθε σημείο τους διαβάζει κανείς σαν σε βίβλιο ανοιχτό ένα ένα τα τραγικά αποτελέσματα της κρίσης και της περιθωριοποίησης των ανθρώπων αυτής της πόλης, τι θα γίνουν;

Θα σπρωχτούν απλά στην άκρη, θα κρυφτούν από την κοινή θέα μπας και έτσι ξεχαστούν, θα γκετοποιηθούν και θα αφεθούν στην τύχη τους; Πόσοι από αυτούς τους χιλιάδες κατοίκους της Αθήνας θα επωφεληθουν από την Ολλανδικών προδιαγραφών (Ολλανδικό αρχιτεκτονικό γραφείο κέρδισε τον διαγωνισμό) ανάπλαση της Πανεπιστημίου, από τις δενδροφυτεύσεις και τα πολιτιστικά κέντρα; Και πόσο ακόμα θα επιβαρυνθεί τελικά η κυκλοφορία στους δρόμους της Αθήνας για όλους εκείνους που πιθανά δεν έχουν χρόνο να σεργιανίσουν ανέμελα ανάμεσα  στα παγκάκια και τους θάμνους του μέλλοντος;

Για να μην θυμηθώ αντίστοιχα και αναφερθώ και σε όλα εκείνα τα περίφημα Ολυμπιακα ακίνητα που έμειναν ανεκμετάλευτα και καταστράφηκαν, όλα τα περίλαμπρα έργα του 2004 που σάπισαν και κατέρρευσαν τα περισότερα, ενώ οι κτιριακές ανάγκες και οι άστεγοι αυξάνονται δραματικά. Όταν υπάρχει ανάγκη ανεύρεσης προστατευμένης στέγης για τους τόσους συνανθρώπους μας που κοιμούνται στους δρόμους ή έστω στριμωγμένοι σαν σαρδέλλες στα πανάκριβα ερείπια που τους νοικιάζουν οι ιδιοκτήτες των εγκαταλελειμμένων πολυκατοικιών και κτιρίων του κέντρου, μήπως θα έπρεπε η αστική αναπτυξη να στραφεί προς άλλα πιο κοινωνικά έργα ανάπλασης και εξυγείανσης; Να αξιοποιήσει εκλογικευμένα τις υποδομές που ήδη έχει αφήσει να καταστραφούν αλόγιστα με τα λεφτά των φορολογούμενων να σκορπίζονται στο αέρα και να δημιουργήσει συγχρόνως νέες μακροχρόνιες και βιώσιμες αστικές υποδομές;

Και τέλος αναρωτιέμαι πόσο έξω από την σημερινή πραγματικότητα της χώρας μπορεί να είναι ένας τέτοιος περιορισμένος σχεδιασμός αστικής ανάπλασης και πόσο αποκομμένος από την κοινωνία αυτής της πολυτάραχης και υποβαθμισμένης αλλά οργανικά ζωντανής και αγωνιζόμενης πόλης.


Το περί ου ο λόγος βίντεο: 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

a